Bismillahirrahmanirrahim
Rahman ve rahim olan Allahın adıyla
Değerli kardeşlerim,
Bu akşam ki sohbetimizde her zaman olduğu gibi Efendiler Efendisi (s.a.v.)'den yine hayatımıza yön verecek önemli bir düsturu öğrenmiş olacağız. Rabbimiz bizleri Kur’an’ın ve sünnetin yolundan ayırmasın. Âmin
Hazreti Vahşi Bin Harb (r.a.) anlatıyor;
"Allah resulü (s.a.v.)’in ashabından bir kimse bir gün, "Ya Resulallah, yiyoruz içiyoruz ama bir türlü doymuyoruz," diye halinden şikâyetçi oldu.
Allah’ın Resulü (s.a.v.) ona cevaben;
"Siz her halde ayrı ayrı kendi başınıza yiyorsunuz." (yemeği) buyurdu.
Ashab, "Evet Ya Resulallah" deyince;
Allah Resulü (s.a.v.) ;
"Sofranın etrafında hepiniz birden toplanınız. Yemeğe başlarken besmele çekiniz. Yemeğiniz böylece bereketli olur. Sizler de inşallah doyarsınız buyurdu." (İbni Mace)
Sevgili kardeşlerim,
Bu hadisi şerifden çok önemli hayat dersleri almış bulunuyoruz. Müslüman bir ailede, aile fertlerinin tamamının bir sofra etrafında bulunması sevgi, muhabbet ile yemeğe başlanması, bir birlerinin dert ve sıkıntılarını bu yemek vesilesi ile anlatmaları güzeldir. Eskiden bizim çocukluğumuzda, adet ve geleneklerimiz vardı. Kur’an ve sünnetle hiç çelişmeyen, sofranın etrafına hepimiz küçüğü, büyüğü toplanır, ailenın en yaşlısı yani büyüğü gelir ve o sofraya başlamadan hiç kimse yemeğe el sürmezdi. Aile büyüğü güzel bir besmele çeker seslice herkes duyacak şekilde kimse unutup besmelesiz başlamasın yemeğe diye, yani şeytanın bu sofradan nasiplenmesini önlemek için. Sonra sırayla herkes başlar. Sevgi muhabbet içerisinde yemek yenilir, dualar edilirdi. Şimdi ki gibi böyle ayakta herkes ayrı bir tabakta, zamanı belli olmayacak şekilde, evdekilerin canı istediği saatte, gelip yemek yemesi çok ayıp görülürdü. İşte Müslüman bir aile sofrada birlikteliği sağladığı zaman aile bütünlüğü sağlanmış olur. Bu adab ve erkân çok önemlidir. Bu güzel adabı inşallah yaşatalım.
Sevgili kardeşlerim,
Şimdi kısaca sizlere yüce dinimiz İslam'da sofra adabını aktarıp sohbetimi noktalayacağım.
Yüce dinimiz İslam, Müslümanın günlük hayatının düzenli bir şekilde olmasını istemiş ve bu hususu Kur'ân-ı Kerim ve Hadis-i Şeriflerle açıklamıştır.
Günlük yaşayış hakkında Peygamber Efendimiz (s.a.v.)'den rivayet edilen Hadislerden pek çoğu yemek âdâbına dâirdir. Rasûlüllah (s.a.v.) her işine Allah Teâlâ'nın ism-i şerifini zikrederek başlamayı severdi. Bu mübarek âdetleri, yemeğe başlarken de aynıydı. Yemekten evvel ellerini yıkamayı ihmal etmez, sağ eliyle ve önünden yerdi. Başlarken "Bismillâh" veya "Bismillâhirrahmânirrahîm" derdi (Buhârî, Et`ime, 2). Hz. Peygamber (s.a.v.), yemeğe başlarken besmele çekmeyi unutan kimsenin "Bismillâhi evvelehü ve âhırehü" demesini tavsiye buyurmuştur (Ebû Dâvud, III, 475).
Sevgili kardeşlerim,
Hz. Peygamber (s.a.v.) yemeğin önünden yenmesini isteyerek, aynı tabaktan yemek yenilen bir sofrada, başkasının önüne uzanmanın çok çirkin olduğunu belirtmiştir.
Yemek âdâbı konusunda dikkat edilmesi gereken diğer hususlar, maddeler halinde şöylece sıralanabilir:
· Lokmayı, ağza göre almalı ve iyice çiğnedikten sonra yutmalı,
· Lokmayı, yutmadıkça ikinci lokmayı el uzatmamalı,
· Ekmeği dişlerle koparmamalı,
· Ağızda ekmek varken kimse ile konuşmamalı,
· Yemeğin soğutulması için içine üflememeli,
· Başkalarını tiksindirecek, iğrendirecek davranışlarda bulunmamalı,
· Başkalarının lokmasına ve yemesine bakmamalı,
· Lokmayı ağza koyarken, başı tabağa doğru uzatmamalı,
· Yemekte israf etmemeli, lokmayı ve verilen yemeği bitirmeye çalışmalı,
· Ağızdan bir şey çıkarmak gerekirse, yüzü sofradan çevirmeli ve o şeyi sol el ile olmalı,
· Koparılan lokmayı yemeklerin içine banarken dikkat etmeli, parmakların yemeğe girmemesini sağlamalı,
· Toplu yemek yenirken, herkesin yeyip bitirmesini beklemeli, daha önce sofradan el çekilmemeli ve kaldırılmamalı,
· Yemeğe önce yaşça veya mevki yönüyle büyük olan kişinin başlamasını beklemeli,
· Sokaklarda ve ayakta ekmek yememeğe dikkat edilmeli,
· Ekmek kırıntılarının nimet olduğunu unutmamalı ve onlara gereken özen gösterilmeli,
· Yemek yeme işi bitince Allah'ın verdiği bunca nimetle karşı bir şükür ifadesi olarak dua etmeli ve kısaca "Elhamdülillah" demeli,
· Yemekten sonra eller iyice yıkanmalı, dişler fırça veya misvak ile temizlenmelidir.
Sevgili kardeşlerim,
Bütün ehli irfana tavsiyemizdir ki, bu anlattığım tavsiyelere mutlaka uyunuz. Hayat, Kur'an ve sünneti yaşamakla güzeldir. Kuran ve sünneti yaşamayan bir hayat viranedir, harap olmuş bağ gibidir.
Başka bir irfan meclisinde buluşmak ümidi ile..
Selam ve dua ile... Vesselam...
Hizmetkâr 10.04.2012
