Hz. Peygamber’e; “Velî kimdir?” diye sorduklarında; “Görüldükleri zaman Allah (c.c.) hatıra gelen kişilerdir” buyurmuştur.^[1]İnsana Allah Teâlâ’yı hatırlatan üstün bir konuma gelebilmek için velînin farz ve nafilelerle ihsan hâlinde Allah‘a(c.c.) yaklaşması gerekir ki bu durum kutsi hadiste şöyle dile getirilmiştir: “Her kim benim velîlerimden birisini küçük düşürüp hakaret ederse bana savaş açmış olur. (Velî) kulum bana farzlarla yaklaştığı gibi hiçbir şeyle yaklaşamaz. Bu yaklaşımını nafile ibadetleri yerine getirmekle devam ettirir. Neticede ben onu severim; istediğini veririm ve duasına da icabet ederim…” ^[2]“Allah Teâlâ’nın sevdiği bu güzel kulların yeryüzünde ve gökyüzünde de sevilmesi için emir çıkarılır. Bunun üzerine Cebrail (a.), yer ve gök ehline şöyle buyurur: Allah Teâlâ, filan zatı seviyor sizler de seviniz.” ^[3]Hâliyle, ilahi sevgiye mazhar olmuş Rabbani âlim ve manevi önderleri hayatın genişlik alanlarında örnek alıp onlar gibi olmaya çalışmanın insanın gelişimine olumlu katkı sağladığını unutmayalım. Gerçek hayatımızda beraber olmak zorunda olduğumuz salihlerle hayal âleminde de beraber olalım. Bu çerçevede Cüneyd el-Bağdadî, ilim öğrenmenin önemini tüm irfan yolcularına tavsiye mahiyetinde şöyle açıklamıştır: “Kim bu yola süluk eder de Kur’an-ı Kerim ezberlemez; hükümlerini muhafaza etmez ve hadis yazmaz ise kesinlikle onlara uyulmaz. Çünkü bu yol Kur’an ve Sünnetle mukayyettir.” ^[4]Ayrıca şu husus da bilinmelidir ki istikametten zerre kadar sapanın irşadda ehliyeti olmadığı gibi, Müslümanlara model olması da söz konusu değildir. İlk dönem sûfilerine baktığımızda görürüz ki bu zevatın tamamına yakını fıkıh, tefsir, hadis ve akaid ilimlerinde derinleşmiş insanlardır. Bu kıymetli ve ilim ehli zevat, hem kendilerini hem de çevresindekileri şirkten korumayı amaç edinmişlerdir. Gerçek anlamda âlim olmayan insanların irşatlarına bu yolda itimat edilmemiştir.

Velî; hayatını Kur’an ve Sünnete göre anlamlandırmalıdır. Kemal ehli bir mürşidin hayatının bütün boyutlarında vahiy egemen olmalıdır. İrşad ehli, moderniteye zihnen ve amelen teslim olmamalıdır. İnanç ve amel bağlamında tüm ideolojik yaklaşımlardan (gulat bidatlerden) uzak durmalıdır. Farzları kâmilen ikmal edip nafilelerle de Allah’a(c.c.) yaklaşmalı; sünnetler hayatında somut olarak gözükmelidir. Hatta mubahlarla bile çok oyalanmamalıdır.

Velî; sadece Müslümanları velî edinip kâfirleri velî edinmemelidir. Kâfirleri, müşrikleri, Yahudileri, Hristiyanları, fasıkları, münafıkları, masonları, kapitalistleri, sosyalistleri ve zâlimleri velî edinenlerin Allah’ın velâyetinden çıkacağını hem kendisi hem de çevresindekiler öğrenmelidir. Unutulmamalı ki kâfirden ve zalimden velî olmaz. Hiçbir zalim ve kâfirin de Müslümanlar üzerinde velâyet hakları yoktur. Velî, Müslümanların bütün dünyaya velâyet edeceği bir siyasi ve sosyal sistem için cehdini ortaya koymalıdır. Dünya sisteminin icazetli kurumlarına kendisi teslim olmadığı gibi, kendisine emanet edilen Müslümanları da teslim etmemelidir. Öyle ki rabıta yapılan velî şu hadisi içselleştirmeli ve öğrencileri durumundaki müridlerini hayattan koparmamalıdır: “Kişinin, Allah yolundaki safta bir anlık duruşu altmış yıllık (nafile) ibadetten daha hayırlıdır.”^[5] Dinin varlık alanı bulamadığı her yer, Müslümanlar için saf düzeni alacakları bir yer olmuştur; kıyam mekânıdır. Bu nedenle velî, saf düzeni kurmasını bilen ve mü’minleri düşman safına terk etmeyen basiretli kimsedir.       

[1]     Nahhas, Ebu Cafer, Mean’i-l Kur’an, Mekke,1998,c.III, s.302.

[2]     Ahmed, Müsned, c.VI, s.256.

[3]     Buhari,59, Bed’ü-l Halk,6,c. IV, s.79.

[4]     İbni Kayyim, Medarc’ü-s Salikin,c.II,s.382.

[5]     Darimi, Cihad, Had. no:7,c.I,s.598

Alıntı: Mehmet Sürmeli

İrfan Meclisi Tasavvuf serisi 2022