Bismillâhirrahmânirrahîm.
Allah’ın selamı hidayete tabi olanların üzerine olsun.
Kıymetli kardeşlerim bu haftaki sohbetimizde müslümanı olgunlaştıran güzel huylardan bahsedeceğiz inşallah.
Değerli genç kardeşlerim,
Bir Müslüman mütevazi olmalıdır. Gönlünde iman ihlas saltanatı kuran her Müslüman tevazu sahibi olmalıdır.
Tevazu, müslümanı yücelten ve onun hayatını örnekleştiren en güzel huy ve değerdir.
Tevazu büyüklerde büyüklük alametidir. Küçüklerde de küçüklüğün alameti ise gurur ve kibirdir.
Allah cümlemizi gurur ve kibirden muhafaza buyursun.
Yüce Allah'ımız cc. tevazu sahiplerini hep yüceltmiştir, kibirlenenleri, böbürlenenleri ise hep yerin dibine batırmış, helak etmiştir. Karun, Nemrut, Firavun ve onlar gibi daha niceleri kibirleri sebebiyle perişan olup gitmemişler midir.? Evet o kibirleri ve kibirlilikleri kendi başlarını yemiştir ve helak olup gitmişlerdir.
Kıymetli kardeşlerim, tevazu ile alakalı olarak kainatın güneşi sevgili peygamberimiz şöyle buyuruyor;
“Kim Allah için tevazu sahibi olursa, Allah onu yüceltir, kim de büyüklenirse, Allah onu zelil eder.” 1
O halde kardeşlerim, olgunlaşmak ve yücelmek isteyen her Müslüman, mütevazi olmalıdır.
Zira tevazu, Allah’ın yüceliği karşısında insanın kendi zayıflığını kabul etmesi, sahip olduğu mal, mülk, mevki ve makam sebebiyle büyüklenmemesidir.
Tevazunun karşıtı, kibirdir, gururdur, kendisini insanlardan üstün görmektir.
Kardeşlerim ; kendisini bilen ve biraz düşünen insanın kibirlenmesi mümkün değildir.
Zira şunu iyi bilmeliyiz ki, bu dünyadan nice insanlar gelip geçmiştir. Malına, servetine, güç ve kuvvetine güvenip, kibirlenen nice insanlar toprak olup gitmişlerdir. Nice tahtlar, nice saraylar, nice köşkler ve dahi nice servet sahipleri ve nice zenginler, makamlarının ellerinden nasıl gittiğini bile anlayamadan bu dünyadan göçüp gitmişlerdir.
Nice ilim erbabı vardır ki, bildiklerinin yanında bilmediklerini derya oluşturduğuna şahit olmuşlardır.
Öyleyse sevgili kardeşlerim, niçin gururlanıyoruz? niçin kibirleniyoruz, bu kibir gurur niye?
Bu dünya bizim olsa neye yarar ki, biz bu dünyadan göçmeyecek miyiz? Yani ölmeyecek miyiz?
Yüce Allah’ımız kuran-ı keriminde şöyle buyuruyor;
“Habibim sana tabi olan müminlere tevazu kanadını indir.” 2
Başka bir ayeti celilede ise şöyle buyuruyor;
“Rahmanın has kulları onlardır ki, yeryüzünde tevazu ile yürürler ve kendini bilmez kimseler onlara laf attığında incinmeksizin “selam”der, geçerler.” 3
Başka bir ayeti celilede ise şöyle buyuruyor Yüce rabbimiz;
“Sakın onlardan bazı sınıflara verdiğimiz dünya malına göz dikme, onlardan dolayı üzülme ve müminlere karşı alçak gönüllü ol.” 4
Diğer ayeti celile ise şöyledir;
“İşte ahiret yurdu, biz onu yeryüzünde böbürlenmeyi ve bozgunculuğu arzulamayan kimselere veririz, akıbet takva sahiplerinindir .” 5
Değerli kardeşlerim, ayetlerden de anlaşılacağı gibi, gurur ve kibirin ne kadar kötü olduğunu anlıyoruz. Yüce Allah’ımız cümlemizi kibirli ve gururlu olanlardan etmesin, ve dahi cümlemizi takva ehli olanlardan eylesin. Amin.
Bir Hadisi şerifte Efendimiz (s.a.v) şöyle buyuruyor;
“Şüphesiz ki Allahu teala bana sizin mütevazi olmanızı vahyetti. Hiçbir bir kimse, diğerine karşı övünüp böbürlenmesin. Hiç bir kimse diğerine zulüm ve azgınlıkta bulunmasın.” 6
Kıymetli kardeşlerim, tevazunun zıttı olan büyüklenmeyi, kibirli davranmayı yasaklayan bir çok ayet kerime ve hadisi şerif mevcuttur;
“Yeryüzünde böbürlenerek dolaşma çünkü sen ağırlık ve azametinle ne yeri yarabilirsin, ne de dağlarla yücelik yarışına girebilirsin.” 7
“Küçümseyerek insanlardan yüz çevirme ve yeryüzünde böbürlenerek yürüme . Zira Allah, kendini beğenmiş övünüp duran kimseleri asla sevmez .” 8
Efendimiz (s.a.v) de şöyle buyuruyor;
“Kalbinde zerre kadar kibir bulunan kimse cennete giremez. “ 9
Bir başka hadisi şeriflerinde ise şöyle buyuruyor;
“Cehennemlikleri size haber vereyim mi? Onlar katı yürekli, malını hayırdan esirgeyen kibirli kimselerdir.” 10
Kıymetli genç kardeşlerim, kibir, imanı kemiren, insanı küçülten kötü bir huydur. Allah’ın verdiği nimetlerle, Allah’ın kullarına karşı kibirlenmek, nefis ve şeytanın insan tarlasına ektiği nifak tohumlarıdır .Bir müslüman böyle bir tohumu benliğinde besleyemez.
Şunu kesinlikle bilmeliyiz ki, kardeşlerim, ”yüzü asık, burnu havada, kibir ve gururla insanlara yüksekten bakmak, onları küçük görmek bir müslümanın özelliği değildir ve olmamalıdır, şeytan kibiri sebebiyle Allah’ımızın huzurundan kovulmadı mı?
Öyleyse kıymetli kardeşlerim, islamı bir hayat nizamı olarak yaşamak isteyen müslümanın özelliği ve şiarı mütevazi olmaktır.
Kardeşlerim, “bir Müslüman, konuşmasında, giyinmesinde, oturup kalkmasında, yemesinde içmesinde daima mütevazi olmalıdır. İnsanlara karşı daima güler yüzlü, tatlı dilli olmak, onlara nazik davranmak, bir müslümanın vazifesi ve görevidir.
Müslüman odur ki, zenginleştikçe mütevazileşir, ilmi seviyesi yükseldikçe mütevaziliği artar.
Kardeşlerim, “islam dan nasibini tam alamayanların ise, paraları çoğaldıkça kibirleri çoğalır, tahsilleri arttıkça, gururları artar, makam ve rütbeleri yükseldikçe, böbürlenmeleri ve kibirlenmeleri artar.
Halbuki bütün peygamberler, sıddıklar ve veliler hep mütevazi olmuşlardır.
Kıymetli genç kardeşlerim, Efendimiz (s.a.v) in hayatını okuyan herkes bilir ki, onun hayatı baştan başa mütevazilikle doludur.
O, dost ve düşman herkesle kibir ve gösterişten uzak olarak görüşürdü. Zengin, fakir, siyah, beyaz ayrımı yapmaz, herkesin hal ve hatırını sorardı. Bir topluluğa iştirak edince, kendisine hürmeten ayağa kalkmak isteyenlere mani olurdu, nereyi boş bulursa oraya otururdu. Çocuklarla, fakir ve kimsesizlerle sohbet eder, onlarla bir sofraya oturur yemek yerdi.
Öyleyse kardeşlerim, Efendimiz (s.a.v) e ümmet olmakla şereflenen bizler, mütevazi olmak zorundayız.
Zira tevazu Müslümanın en önemli vasıflarındandır.
Burada sohbetimize son verirken hepinizi yüce Allaha emanet ediyorum.
Başka bir irfan meclisinde buluşmak ümidi ile …
Vesselam.
Hizmetkar – 12.01.2008
Kaynaklar
1-Ahmet,ibn i mace,keşfülhafa,c.2,sh,242,no,2445.
2-Eş şura -215
3-Furkan 63
4-Hicr 88
5-Kasas 83
6-Müslim,ebudavud,et taç,c5,sh,61
7-İsra 37
8-Lokman 18
9-Müslim riyazssalihin tec c2 sh, 44,no,614
10-Buhari Müslim, a,g,e,c2,sh,45,no 616.
